Een ‘boetvaardige’ of een ‘dankbare’ zondares? Lucas 7,36-50

Door Jean Bastiaens in EZRA Bijbels tijdschrift 41: maart 2019

Geselecteerde fragmenten

De perikoop van Lucas 7,36-50 is overbekend. Een onbekende vrouw zalft de voeten van Jezus, tot ontsteltenis van de farizeeër Simon die Jezus gastvrij in zijn huis heeft onthaald. Vroegere perikoopopschriften hadden het dikwijls over ‘een boetvaardige zondares’, een titel die ook werd gegeven aan Maria Magdalena, die onmiddellijk na deze perikoop bij name genoemd wordt. Maar gaat het in deze perikoop wel over een ‘boetvaardige zondares’? Noopt de tekst ons niet eerder te spreken van een ‘dankbare zondares’? En wat te denken van de term ‘zondares’ zelf, speelt hier ook niet al een specifieke interpretatie mee? In deze bijdrage gaan we op zoek naar een antwoord.

[..]

Wat er ook van zij, de vrouw moet van Jezus gehoord hebben. Misschien was ze erbij toen hij in de vlakte (Lc 6) zijn profetische rede had gehouden en talloze mensen had genezen van hun kwaal. Misschien was ze daar zelf wel door Jezus genezen! Er móet wel iets van die aard gebeurd zijn, want we hebben hier te maken met een vrouw die (a) een vrijmoedige daad stelt en (b) een groot bedrag uitgegeven moet hebben voor een albasten flesje met kostbare mirre. We kennen de concrete voorgeschiedenis niet, maar die moet er wel zijn. Ze is overweldigd door de persoon van Jezus, door zijn woorden en door zijn daden. En nu komt ze binnen om hem eer te bewijzen.

[..]

Zowel uit Jezus’ benadering van de vrouw in Lucas 7 als uit de opsomming van zijn binnenste kring van leerlingen aan het begin van hoofdstuk 8 blijkt hoezeer Jezus afwijkt van de patriarchale ordening van de samenleving van zijn dagen. De vrouw die Jezus zalft doe dat trouwens ook: zij dringt ongevraagd binnen in een gezelschap van mannen en stelt handelingen die voor de aanwezigen behoorlijk choquerend zijn, zoals ook blijkt uit de afkeuring van de gastheer. Maar Jezus treedt de vrouw met open vizier tegemoet, zonder vooroordelen. Hij laat haar toe en weert haar niet af. De behoorlijk intieme handelingen van de vrouw worden door Jezus aanvaard als een blijk van authentieke dankbaarheid en liefde. Tevens bevat de perikoop een belangrijke les voor diezelfde patriarchale denkwereld: op profetische wijze zal Jezus aan Simon een parabel voorhouden waaruit deze zelf eigenlijk al de juiste conclusies kan trekken. Het is niet zo dat Simon wordt afgewezen door Jezus. Integendeel, ook Simon wordt aanvaard, maar hij krijgt dankzij het optreden van de vrouw in zijn eigen huis de kans om zijn oordeel over zowel de vrouw als over Jezus te herzien. Hij krijgt de kans om zich alsnog te identificeren met de vrouw (!) en zich om te keren, niet naar de rabbi zoals hij wenst dat die is, maar naar de authentieke Jezus die aan álle mensen bevrijding schenkt.

Dit nummer van Ezra – Bijbels tijdschrift is nog steeds verkrijgbaar. Losse nummers zijn bestelbaar voor 7 euro, incl. verzendingskosten, door overschrijving op rekeningnummer BE98 1237 7805 2493 ter attentie van de Vlaamse Bijbelstichting, met vermelding van ‘Ezra41’.

Leden van de Vlaamse Bijbelstichting krijgen het recentste nummer van EZRA om de drie maanden gratis opgestuurd.
→ Ontdek alle voordelen van het VBS lidmaatschap.