‘Wat God verbonden heeft, zal de mens niet scheiden’. Lohfinks bijbelse visie op Jezus van Nazaret en zijn radicalisering van de Tora

Door Jean Bastiaens in EZRA Bijbels tijdschrift 28: december 2015

Geselecteerde fragmenten

Onlangs verscheen het Jezusboek van de Duitse theoloog en nieuwtestamenticus Gerhard Lohfink (°1934) in het Nederlands: Jezus van Nazaret. Wat wou Hij? Wie was Hij? Het is een prachtig en heel toegankelijk geschreven (en vertaald) boek. Gerhard Lohfink verstaat de kunst om niet over de Bijbel te denken en te reflecteren, maar vanuit de Bijbel – en dat is soms een groot verschil! Hier hebben we te maken met een theoloog die daadwerkelijk onder het Woord is gaan staan, en die de bijbelse stemmen – zo divers, zo uiteenlopend, zo charmerend, zo choquerend – op elkaar weet af te stemmen. Bij Lohfink sta je altijd op bijbelse grond, en je voelt spontaan aan hoe stevig dit fundament is wanneer hij zijn reflecties op je loslaat. Daarom is voor wie van de Bijbel houdt, dit Jezusboek zo’n heerlijk boek: het is alsof je een rondleiding krijgt in je eigen huis en je ontdekkingen doet waarvan je voorheen het bestaan niet eens kende. En we mogen ons gelukkig prijzen dat dit boek – dat in het Duits verscheen in 2011 – nu ook voor een Nederlandstalig publiek toegankelijk is geworden.

[..]

Lohfink maakt duidelijk dat Jezus de Tora nooit opzij heeft geschoven, maar dat hij de Tora wel geradicaliseerd heeft, en (alleen) in die zin ‘vervuld’ heeft. De Tora heeft een blijvend belang, zowel voor Jezus als voor zijn volgelingen. Tot die eerste volgelingen behoren de nieuwtestamentische schrijvers, en zij blijken op allerlei wijzen – via citaten, allusies en thema’s – terug te grijpen op de Tora van Mozes. Maar ook voor allen die daarna gekomen zijn – tot in onze tijd – blijft de Tora haar onvervangbare waarde behouden. Ook voor ons blijft de Tora een bron van inspiratie, met haar verhalen (over schepping, uittocht en doortocht, over de verbondssluiting, over de Naam, enz.) alsook met haar voorschriften (de tien woorden, het verbondsboek, de heiligheidswet enz.). Zelfs de reinheidsvoorschriften hebben volgens Lohfink een bepaalde relevantie voor de christenen van vandaag.

[..]

Bij het begrip ‘naaste’ is dus ook die vreemdeling die zich bij je heeft gevestigd, geïmpliceerd. Elke jood – en dus ook elke volgeling van Jezus – moet zich blijvend realiseren dat hij zelf ooit ‘slaaf’ en ‘vreemdeling’ was, maar dat hij is thuisgebracht door God. En hoe zit het met die andere vreemdelingen, die eerder als ‘buitenlanders op doorreis’ te typeren zijn? Lohfink zegt: daar is niet zozeer dit gebod uit Leviticus van kracht, als wel het fundamentele gebod van de oosterse gastvrijheid, zoals we dat op talloze plaatsen in de Bijbel terugvinden.

De volledige versie van dit artikel kan u terugvinden in EZRA Bijbels tijdschrift 28: december 2015, verkrijgbaar voor €5, incl. verzending, door overschrijving op rekeningnummer BE98 1237 7805 2493 ter attentie van de Vlaamse Bijbelstichting, met vermelding van ‘Ezra28′.
 
Leden van de Vlaamse Bijbelstichting krijgen het recentste nummer van EZRA om de drie maanden gratis opgestuurd.
→ Ontdek alle voordelen van het VBS lidmaatschap.