In den beginne. De ‘schepping’ in beeld, woord en klank

Hans Ausloos en Ignace Bossuyt (red.), In den beginne. De ‘schepping’ in beeld, woord en klank, Leuven: VBS-Acco, 2011,
188 p., € 22,50
 
Dit boek is uitverkocht. Op alle nog verkrijgbare publicaties genieten leden van de Vlaamse Bijbelstichting 15% korting.

→ Ontdek alle voordelen van het VBS lidmaatschap.

Geen enkel boek heeft zo intens onze cultuur beïnvloed als de Bijbel. Talloze werken uit de West-Europese muziek, beeldende kunsten en literatuur zijn door de Bijbel geïnspireerd, hetzij rechtstreeks, hetzij via ‘vertaling’, parafrase en interpretatie. Ook nu nog blijft de Bijbel de hedendaagse kunstenaars intrigeren.

Tegen de achtergrond van de herdenking van de tweehonderdste verjaardag van de geboorte van Charles Darwin en de tweehonderdste sterfdag van de componist Franz Haydn, kozen de organisatoren van de jaarlijkse lezingencyclus ‘Bijbel & Cultuur’ ervoor om, na de succesvolle lessenreeksen over Hooglied (2006), koning Salomo (2007) en Job (2008), in 2009 de Bijbelse scheppingsvoorstellingen en hun doorwerking in de Westerse cultuur te bestuderen.

Immers, wars van elke vorm van creationisme, hebben de Bijbelse scheppingsverhalen nog altijd iets te vertellen. Die Bijbelse teksten willen immers niet verklaren hoe de wereld en de mens er zijn gekomen. Ze willen veeleer verkondigen dat het leven zin heeft en roepen op tot het streven naar een wereld waarin het goed is om leven. En precies deze gedachte heeft kunstenaars van alle tijden ertoe aangezet de Bijbelse scheppingsmythen te verbeelden, te verwoorden en te verklanken.

De eerste bijdrage is bedoeld als een kennismaking met de Bijbelse scheppingsvoorstellingen (Hans Ausloos). Vervolgens wordt de doorwerking van het scheppings-motief in de beeldende kunsten (Barbara Baert), de literatuur (Henri Bloemen) en de muziek (Ignace Bossuyt) belicht.

OVER DE REDACTEURS
Hans Ausloos is professor aan de Faculté de Théologie van de Université Catholique de Louvain (Louvain-la-Neuve) en Navorsingsgenoot aan het Departement Ou Testament van de Universiteit van die Vrystaat (Bloemfontein, Zuid-Afrika). Hij doet vooral onderzoek naar de Septuaginta, de oudste vertaling van het Oude Testament.
→ overzicht artikels in Ezra Bijbels tijdschrift door Hans Ausloos
Ignace Bossuyt is professor emeritus aan de onderzoekseenheid Musicologie van de Faculteit Letteren (K.U.Leuven). Zijn onderzoeksgebied behelst in het bijzonder de renaissancepolyfonie uit de Nederlanden.
→ overzicht artikels in Ezra Bijbels tijdschrift door Ignace Bossuyt

GESELECTEERDE FRAGMENTEN

Wie de eerste drie hoofdstukken van het boek Genesis leest, zal het onmiddellijk opvallen dat er in deze hoofdstukken niet een maar twee scheppingsverhalen naast elkaar zijn overgeleverd. In het eerste hoofdstuk van Genesis leest men in een poëtische tekst dat God in een tijdspanne van zes dagen ‘hemel en aarde’ heeft geschapen. Aan het einde van dit eerste scheppingsgedicht, waarin zowel de schepping van de hemel, de aarde, de planten, de dieren en de mens aan bod is gekomen, rust God uit van het werk dat hij gedaan heeft. De aandachtige lezer kijkt dan ook verrast op, wanneer Genesis 2,4-7 opnieuw bij af lijkt te zijn. [..] Wanneer God daarenboven in Genesis 1,27 de mens als man en vrouw had gemaakt, te midden van een wereld die al bevolkt was door dieren allerhande, dan verhaalt het zogenoemde Paradijsverhaal in Genesis 2,4-24 hoe God voor de eenzame mens die alleen op de wereld was, op zoek gaat naar gezelschap dat “bij hem past”. Pas na de schepping van de eerste mens, schept God de dieren, en ten slotte de vrouw.