Protestanten en de Bijbel

Door Rudy Van Moere in EZRA Bijbels tijdschrift 35: september 2017

Geselecteerde fragmenten

Het rooms-katholicisme, de oosters-orthodoxe kerken en het protestantisme vormen de drie grote stromingen binnen het christendom. Met protestanten bedoelt men ten eerste gelovigen die tot kerken of gemeenschappen behoren die zich in mindere of meerdere mate als erfgenamen of geestesgenoten van de Reformatie in de 16e eeuw beschouwen. Genoemde levenslustige lindeboom met zijn vele takken kan als metafoor dienen voor het protestantisme. Te denken valt aan: lutheranen, calvinisten of gereformeerde protestanten, anglicanen, remonstranten, doopsgezinden, baptisten, methodisten, zevendedagsadventisten, evangelische en pinkstergelovigen. De hervormers protesteerden tegen de macht van de Romeinse kerk die zich het recht had toegeëigend om voor te schrijven wat en hoe mensen moesten geloven en welke morele consequenties zij daaruit moesten trekken.

[..]

Protestanten hebben in hun Bijbel dezelfde negenendertig oudtestamentische boeken als die in de Hebreeuwse Bijbel staan en die normatief zijn voor joodse gelovigen, al staan zij wel in een gedeeltelijk andere volgorde. Dat is ook het geval met de boeken van het Oude Testament in katholieke bijbeluitgaven, die daarenboven nog zeven andere geschriften bevatten die ‘deuterocanonieke boeken’ worden genoemd: Tobit, Judit, 1 en 2 Makkabeeën, Wijsheid (van Salomo), (Wijsheid van) Jezus Sirach en Baruch, plus enkele Griekse toevoegingen in de boeken Ester en Daniël. Protestanten geven er de naam ‘apocriefe boeken’ aan omdat zij ze niet als normatief beschouwen. Zij behoorden immers niet tot de Hebreeuwse Bijbel maar tot de oudste Griekse vertaling ervan, de Septuaginta, die in de derde eeuw voor de gewone jaartelling ontstond. Luther sprak zich nogal vrij uit over alle oudtestamentische geschriften, omdat hij er naar het getuigenis over Christus zocht. Daarom aarzelde hij ook niet om enkele geschriften te bekritiseren (zoals Ester en 2 Makkabeeën). Toch vond hij de apocriefen ‘nuttig en goed om te lezen’. In zijn kielzog nam de lutherse kerk deze op in haar bijbeluitgaven. Calvijn echter interesseerde zich niet voor de deuterocanonieke boeken en bijgevolg kregen zij geen plaats in de meeste protestantse bijbeluitgaven.

[..]

In het voetspoor van Maarten Luther zetten protestantse organisaties zich intensief in om de Bijbel in diverse landstalen te vertalen. De nationale Bijbelgenootschappen staan garant voor kwaliteitsvertalingen. Voor Nederland en Vlaanderen is dat het Nederlands Bijbelgenootschap. Bijbelvertalingen bewegen zich tussen twee polen, met enerzijds nadruk op de Hebreeuwse, Aramese en Griekse bronteksten en anderzijds op een verstaanbaar, eigentijds en soepel Nederlands. Sommige streven een evenwicht tussen beide na. Bij de beoordeling ervan moet telkens geïnformeerd worden naar de vertaalprincipes en -methoden: zo letterlijk (of concordant) mogelijk of zo begrijpelijk mogelijk. De oudste en eerste officiële en nog in gebruik zijnde vertaling is de Statenvertaling uit 1637 (SV). Zij kwam er ‘op last van de Hoogmogende Heeren Staten Generaal’. Zij is gangbaar in reformatorische kerken zoals de verschillende Gereformeerde Gemeenten, de Oud Gereformeerde Gemeenten, Christelijk Gereformeerde Gemeenten en in Hersteld Hervormde Gemeenten. Het zeer oude taalgebruik en de heel lange zinnen maken deze vertaling weinig toegankelijk.

Dit nummer van Ezra – Bijbels tijdschrift is nog steeds verkrijgbaar. Losse nummers zijn bestelbaar voor 6 euro, incl. verzendingskosten, door overschrijving op rekeningnummer BE98 1237 7805 2493 ter attentie van de Vlaamse Bijbelstichting, met vermelding van ‘Ezra35’.

Leden van de Vlaamse Bijbelstichting krijgen het recentste nummer van EZRA om de drie maanden gratis opgestuurd.
→ Ontdek alle voordelen van het VBS lidmaatschap.